1. Định nghĩa dược liệu

Trầm hương và Kỳ Nam là sản phẩm đặc biệt được tạo thành ở phần gỗ cây  Dó (Aquilaria crasna Pierre), Họ Trầm (Thymeleaceae). khi có những yếu tố ngoại cảnh tác động vào.

2. Đặc điểm thực vật

Năm 1977, Julaluodin đã tìm thấy trong vùng Tóc của cây Dó có chứa một loại nấm Cryptosphaeria mangifera. Ông đã thử nghiệm bằng cách cấy những nấm ấy vào thân những cây Dó lành mạnh. Sau một thời gian thì vùng nhiễm khuẩn trở nên sậm màu và biến thành Tóc rõ rệt vì khi đốt tỏa ra mùi trầm.

Phải chăng khi bị thương tích hoặc khi bị nhiễm bệnh ở một vùng nào đó, cây tích tụ nhựa đến để tự băng bó hoặc để tự đề kháng nên đã tạo thành Trầm và Kỳ nam.

thân cây có nhiều u bướu như những tổ kiến hoặc gốc có gò mối đóng thì cây Dó đó có Kỳ nam. Khi gặp cây Dó như vậy họ phải hạ cây, đào tận rễ để tìm, vì Kỳ nam có thể nằm trên ngọn, ở thân hoặc ở rễ. Khi gặp những cây Gió còn non thì người ta thường dùng dao lụi vào thân cây thành những vết thương và theo dõi nhiều năm sau để lấy Trầm - Kỳ.

Trầm và Kỳ nam thường tìm thấy ở những cây Gió mọc ở các tỉnh Quảng Trị, Bình Định, Ninh thuận, Bình thuận, Lâm Đồng thuộc dãy Trường Sơn. Người ta còn gặp ở đảo Phú Quốc

Hiện nay có nhiều nghiên cứu về tạo Trầm trên cây Dó, và chưng cất tinh dầu, chiết từ những phần tạo Trầm tuy nhiên kết quả còn hạn chế.
	Hình 3,4. Kết quả tạo trầm bằng phương pháp đục lỗ

Back to Top

3. Thành phần hoá học

Thành phần hóa học của Trầm hương gồm có tinh dầu, nhựa. Tùy theo phương pháp, nguyên liệu và điều kiện chưng cất tinh dầu có thành phần khác nhau. Loại Trầm Hương tốt sản xuất từ cây Dó bầu có thành Phần tan trong cồn lên tới 40-50% sau khi xà phòng hóa bằng KOH rồi cất hơi nước, sẽ được khoảng 13% tinh dầu.Trong tinh dầu thành phần chủ yếu là Benzylaceton C₆H₅-CH₂COCH₃ 26%, Metoxybenzylaceton 53% và terpen alcol 11%. Ngoài ra còn có axít xinamic và các dẫn xuất của nó (Cinamic acid (acid B-fenilacrilic) C9H8O2,C6H5CH-CHCOOH) mass mol.148,15).

Trầm hương được tạo thành trong các tế bào ở phần gỗ của cây việc lấy ra tương đối khó so với các dược liệu chứa tinh dầu khác. Theo phương pháp thủ công truyền thống, người ta ủ để phân hủy thành (màng) tế bào rồi chưng cất.

Back to Top

4. Kiểm nghiệm

Gố có kích thước, hình dạng không nhất định, có những vết đen khi đốt có mùi thơm đặc biệt (Trầm hương).

Back to Top

5. Tác dụng và công dụng

Trầm hương và Kỳ nam của ta rất có giá trị trên thị trường quốc tế, nhất là đối với Trung Quốc. Đài Loan, Hồng Kông, Nhật Bản. Đó là những hương liệu quý giá trong việc điều chế các loại nước hoa hảo hạng như Santal, Nuit d'Orient..., một số xà phòng tắm và nhất là nhang trầm.

- Trừ sơn lam chướng khí: Người ta thường xông trầm trong nhà để trừ khí độc và thường mang Kỳ nam trong người để ngừa sơn lam chướng khí. ở một vài vùng, nhất là vùng Phú Khánh, người ta thường bọc Kỳ nam trong túi vải thưa để đeo ở cổ xem như "bùa hộ mệnh". Trẻ em dưới 1 tuổi đeo 2 chỉ, 1 đến 5 tuổi đeo 3 chỉ, người lớn đeo 5 chỉ.

- Theo y học cổ truyền Trầm kỳ là thuốc trụy thai, nên phụ nữ có thai không nên uống hoặc mang trong mình, có thể làm sảy thai.

Back to Top

6. Ghi chú

- Một số người thường lấy gỗ cây Sơn già (Exoecaria agallocha, Linné, thuộc họ Euphorbiaceae) để bán giả Trầm hương. Ở cây Sơn già nặng và rất cứng, có màu nâu đỏ, có chấm đen hoặc xám, vị đắng, có mùi thơm dễ chịu, nên một số người Ấn Độ hoặc Trung Quốc vẫn thường đốt để xông hương trong nhà cho thơm. Theo Petelot thì đó là một sự sai lầm vì trong gỗ loài này có chứa một chất nhựa có tính độc làm hại đến sức khỏe của con người.

- Tránh nhầm Trầm hương với rễ cây Hương lâu [Dianella ensifolia (L.) DC], họ Hương bài (Phormiaceae) khi đốt lên rất thơm dùng để làm Hương trầm.

- Hiện nay diện tích trồng Gió bầu ở nước ta rất lớn, nhiều dự án và nhiều đề tài nghiên cứu khoa học với cây Gió bầu đã được thực hiện tuy nhiên hiệu quả kinh tế còn nhiều vấn đề cần giải quyết.

Back to Top

http://caythuocvn.com/caythuocvn6.html#Trầm hương

7. Tài liệu tham khảo

Back to Top